*
کارگردان نمایش «مکاشفه از نزدیک» با بیان اینکه این نمایش نگاهی متفاوت به شاهنامه فردوسی دارد، افزود: در اجرای ما زنان قهرمان هستند و سرنوشت ایران و ضحاک را مشخص می‌کنند.
نمایش «مکاشفه از نزدیک» نوشته علی شمس و کار نسرین بخت‌پور از جمله نمایش‌هایی است که در چهل و سومین جشنواره تئاتر فجر روی صحنه رفت و حالا اجرای عمومی خود را در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر انجام می‌دهد.
نسرین بخت‌پور ، کارگردان این اثر نمایشی در گفتگو با ایسنا درباره نگاه این نمایشنامه به شاهنامه فردوسی و شیوه اجرایی آن برای مخاطب امروزین تئاتر توضیحاتی ارایه کرد.
او درباره خوانش این نمایشنامه از شاهنامه فردوسی گفت: نگاه این متن به شاهنامه، نگاهی نو و پست‌مدرن به زنان شاهنامه است؛ با زبانی گروتسک و با نمونه مثالی ضحاک، اما ضحاک ما برساخته توسط نویسنده است. در واقع این متن خوانشی جدید از شاهنامه قلمداد می‌شود که در آن زنان، قهرمان داستان هستند.
بخت‌پور ادامه داد: ما در این نمایشنامه با واژگانی همچون زن، مغز، قربانی، بچه و… روبه‌رو هستیم اما با ترجمه نویسنده از این واژگان. به عنوان مثال، نویسنده، زن ایرانی را به گونه‌ای دیگر در متن تفسیر می‌کند. این‌بار زن برخلاف گذشته خود عوض مفعول بودن، فاعل است. عوض واکنش، کنش‌گر است. گویا زن سرنوشت ضحاک و ایران را مشخص می‌کند.
این کارگردان درباره حضور زنان در این نمایش نیز گفت: برای پاسخ به این پرسش می‌خواهم از خود واژگان علی شمس در متن نمایش وام بگیرم، که می‌گوید (زن خوبه کنش‌گر باشه، گیسش رو طناب کنه، از پنجره اتاقش بندازه پایین…) پس ما می‌بینیم که در این متن، زن، سازنده اتفاقات دراماتیک است، زن درام را شکل می‌دهد، زن تصمیم می‌گیرد قربانی کند یا نکند، زن تصمیم می‌گیرد طغیان کند یا نکند. زن پرورش می‌دهد هر آنچه علیه ظلم است را، حتی کاراکتر مرد زمانی که می‌خواهد بر خط داستانی نمایش دخیل شود، نقش زنان شاهنامه را ایفا می‌کند. بنابراین این متن کاملا در حوالی زنان و زنانگی می‌چرخد.
بخت‌پور با ارایه توضیحاتی درباره شیوه اجرایی نمایش خود افزود: من به عنوان کارگردان همواره بر این بوده‌ام که خوانش خودم را از شاهنامه و متن علی شمس داشته باشم. بنابراین زبان و رویارویی من به سمت ساختارشکنی رفته و علیه هر چهارچوب کلی از شاهنامه بوده است. مانند ترکیب کردن متون شاهنامه با فضای گیمینگ یا استفاده از موسیقی که کاملا دور از فرهنگ عامه شاهنامه‌خوانی است و واژگان فردوسی را متفاوت می‌کند و البته بر این باور بوده‌ام که هنرمند باید ذائقه‌ساز باشد نه ذائقه‌مند.
او تاکید کرد: اگر می‌خواهیم نگاهی اجمالی به نمایشنامه داشته باشیم، می‌بینیم که بر سه قسم است؛ نمو، قدرت و مرگ ضحاک، اما من بین این سه پرده، پایه دکور خود را ثابت نگه داشته‌ام و عامدانه از یک شیشه استفاده کرده‌ام تا حتی ناخودآگاه بازیگر را با حضور عینی و غیبی ضحاک روبه‌رو کنم. به طوری که ضحاک هیچ‌وقت از حاشیه امن خود که در این طراحی یک دیگ بزرگ مسی است، خارج نمی‌شود و این قشر زیردست هستند که به حاشیه او نزدیک می‌شوند. نگاهی خلاف هر نگاه عام جامعه‌شناسی در تئاتر و طراحی صحنه. به طوری که مردم می‌توانند به کاخ قدرت نزدیک شده و ویرانش کنند. اما در عین حال کارم را با لبخندی از ضحاک تمام می‌کنم که مخاطب را با خودش تنها گذاشته باشم. زیرا بر آنم که ادامه تئاتر در زندگی هر فرد و توسط خودش اجرا می‌شود.
او در پاسخ به پرسشی دیگر درباره ارتباط برقرار کردن این نمایش با تماشاگران امروزی نیز توضیح داد: همانطور که پیش‌تر بیان کردم، من در خوانش خود از شاهنامه، ساختارگریز بوده و سعی بر نگاهی دیگر داشته‌ام. بنابراین آنجا که دو شخصیت شاهنامه مشغول به معاشقه هستند را در فضای بازی برگزار کردم یا اینکه «ولادیمیر» و «استراگون» ـ شخصیت‌های نمایشنامه «در انتظار گودو» ـ من در نمایش، در یک دیسکو و در حال هد زدن با یکدیگر مصاحبت می‌کنند.
بخت‌پور در پاسخ به اینکه برخی گروه‌های تئاتری معتقدند در سال‌های اخیر جنس تماشاگران تئاتر تغییر کرده است، توضیح داد: خط فکری من و بسیاری دیگر از اهالی تئاتر امروز، که کاتالیزور آن گروتوفسکی و تئاتر بی‌چیزش بوده، بر آن است که اجرا در فرآیند تمرین شکل می‌گیرد. کمااینکه می‌دانیم همین شخص اجرایی داشته که تماشاگرانش اجراگرهای آن بوده‌اند. پس به قول فردوسی حکیم «هر آنکس که شاهنامه‌خوانی کند/ چه مرد و چه زن پهلوانی کند». من و شاهنامه‌خوان‌های من در حال پهلوانی هستیم و هر روز بر گوشه گود بوسه زده و دیگر اهمیتی ندارد چند نفر بیرون گود تماشایت می‌کنند.
گفتنی است این اثر اولین تولید خانه‌تمرین شمس است. این خانه برای تولید تئاتر و زیست و پاتوق تئاتری‌ها، برپا شده است.
دیگر اعضای گروه اجرایی این نمایش به شرح زیر هستند: تهیه‌کننده: وحید لک، بازیگران: سپاس رضائی، ندا قاسمی، صالح حیدری، مشاور کارگردان: دانیال خیری‌خواه،دستیاران کارگردان: فاطمه تقوی، محمدجواد شیخ،آهنگساز: بابک کیوانی، صدا: محمد خدایی، امیرسام بخت‌پور، طراح پوستر و بروشور: محمد شمس، مهرنوش محمدی، طراح صحنه: محمدجواد شیخ، مدیر تولید: السا فتحی، مدیر روابط عمومی: ماهرخ لک، طراح عروسک :مجید بشکال ، عکاس: امیر خدامی، ساخت تیزر: عرفان نظیفی.
این اثر نمایشی هر شب ساعت ۱۸ و به مدت زمان یک ساعت در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود.
انتهای پیام