به گزارش پایگاه خبری سال نیوز : اعتقاد به نحس بودن ماه صفر و بهخصوص چهارشنبه آخر این ماه، در باورهای عمومی برخی ایرانیان ریشه دوانده و به شکلگیری مجموعهای از آیینها و رسوم منجر شده است. این سنتها که برخی از آنها تا به امروز حفظ شدهاند، ترکیبی از باورهای مذهبی و فرهنگیست که با هدف دوری از بدشانسی و بلا صورت میگیرند.
باور به نحسی ماه صفر و علتهای آن
ماه صفر، بهعنوان دومین ماه قمری، شهرتی بدیمن در میان بعضی از مردم دارد. دلایل این باورها متنوع است و ریشههای تاریخی و فرهنگی دارد. یکی از علل تصور بیمیری ماه صفر به زمان قبل از اسلام بازمیگردد، زمانی که پس از ماههای حرامِ ذیالقعده، ذیالحجه و محرم، نزاعها و جنگها آغاز میشد. همین موضوع باعث شده که ماه صفر با آغاز جنگ و خونریزی همراه باشد.
دیگر دلیلی که برای سنگینبودن این ماه مطرح میشود، مصادفبودن روزهای پایانی آن با ایام عزاداری از جمله رحلت پیامبر اسلام (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) است. همچنین نقلقولهایی در کتاب مفاتیح الجنان توسط حاج شیخ عباس قمی وجود دارد که به شومبودن این ماه اشاره داشته و توصیه میشود برای رفع چنین بلیاتی، صدقهدادن و خواندن دعاها راهکار هستند.
رسومات چهارشنبه آخر صفر
در بسیاری از نقاط ایران، مراسمی خاص برای چهارشنبه آخر ماه صفر برپا میشود. این مراسم که از مستندات مذهبی چندانی برخوردار نیست، اما از دیدگاه فرهنگی مورد توجه است، شامل آداب و رسوم متنوعی است.
در استان فارس، برپایی مراسمی شبیه چهارشنبهسوری با روشن نمودن آتش و شکستن کوزه رایج است. همچنین، آیینهای فالگیری با انداختن انگشتری در ظرف آب زیر درخت، از دیگر رسوم این منطقه محسوب میشود.
ساحلنشینان هرمزگان باور دارند که با شنای نمادین در دریا و خواندن سورههای قرآنی همراه هفت موج، میتوانند بدیمنی را از خود دور کنند.در پایان این مراسم، با اصطلاح “هو شیرینی”، لباسهای عزای محرم و صفر را در آب شیرین شسته و بساط سیاهپوشیها را به پایان میبرند.
پخت آش و غذاهای نذری، از دیگر رسومی است که در طی این روز انجام میشود. در خراسان، پختن پلو، و در تهران و شیراز، پخت آش رشته و آش “ابودردا” به نیت رفع بیماری و بلا رایج است.
جمعبندی
این رسوم نشان میدهد که چگونه اعتقادات و باورها در گذر زمان با زندگی روزمره مردم عجین شده و شکلگیری فرهنگی غنی و متنوع را به دنبال داشتهاند. نکته مهم استفاده از چنین آیینهایی بهعنوان فرصتهایی برای همبستگی اجتماعی و یادآوری ارزشهای مشترک انسانی است.