لزوم تغییر رویکرد در بازار عراق/ چشم‌انداز تجارت ۲۰ میلیارد دلاری ایران و عراق تا ۱۴۰۷

به گزارش ایسنا، عبدالامیر ربیهاوی در نشست «نحوه تجارت با کشور عراق و فرصت‌های پی‌رو» اظهار کرد: دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت، ۱۳ کشور را مدیریت می‌کند که ۴۵ درصد از مجموع کل تجارت ایران با  این کشورها است. 

وی با بیان اینکه در هدف‌گذاری‌های دیده شده در دیپلماسی اقتصادی ۱۵ کشور همسایه و دو کشور اولویت دار چین و هند دیده شده، تصریح کرد: از بین این کشورها، بالاترین تجارت ایران در سال ۱۴۰۲ با رقم ۲۷ میلیارد دلار با امارات و پایین‌ترین رقم به دلیل قطع روابط، با عربستان صعودی بوده که سال گذشته تجارتی نداشتیم.

به گفته این مقام مسئول، هرچند در آمار شریک اول تجاری ایران، چین است، اما با توجه به اینکه کالاهای صادراتی ایران به چین، کالاهای با ارزش افزوده بالا نیستند و در مقابل ۱۰ میلیارد دلار صادرات سالانه ایران به عراق مربوط به کالای دارای ارزش افزوده است، می‌توان گفت عراق شریک اول تجاری ایران است. 

ربیهاوی با بیان اینکه باید برای عراق وقت بیشتری بگذاریم، با اشاره به موقعیت جغرافیایی عراق و مرزهای مشترک آن با ایران، تصریح کرد: در سال‌های گذشته بخشی از زیرساخت‌های عراق در جنگ از بین رفته که ایران می‌تواند در بازسازی آن‌ها همکاری و سرمایه‌گذاری کند. از طرف دیگر عراق کشوری است که از سال ۲۰۱۹ تا الان سالانه بیش از ۹۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که ۹۵ درصد این درآمد را صرف واردات کرده است. در اصل ۹۵ درصد نیازهای این کشور از طریق واردات تامین می‌شود؛ هرچند می توان گفت این کشور در سال‌های اخیر به سمت خودکفایی در برخی حوزه‌ها رفته و ممکن است این رقم تا ۹۰ درصد کاهش یافته باشد. اما بابد این نکته را هم در نظر گرفت که صادرات ایران به عراق از سیب زمینی و پیاز شروع شد، اما به خطوط ماشین آلات، احداث واحدهای تولیدی، نیروگاه، پالایشگاه و صنایع سنگین ختم شده است. رقبای ایران هم از ترکیه و چین تبدیل به امارات، مصر، عربستان و اردن شده است.

مدیرکل دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه در ۲۰ سال گذشته رویکرهای اقتصادی عراق عوض شده، تصریح کرد: عراق در سال ۲۰۲۳ به دنبال جذب سرمایه گذاری است و رویکرد جذب سرمایه و خودکفایی را دنبال می‌کند. همچنین این کشور قصد دارد به عراق صنعتی قبل از ۱۹۸۰ برگردد و واحدهای صنعتی خود را بازسازی کند.

وی با بیان اینکه تا سال ۲۰۱۶ کالاهایی با ارزش افزوده پایین به عراق صادر می‌کردیم، گفت: در حال حاضر عراق در برخی کالاها که تا مرحله‌ای به تولید داخل رسیده، ممنوعیت واردات اعمال کرده است. برای مثال واردات سی قلم کالای کشاورزی اصلی که به عراق صادر می‌کردیم، بخاطر برداشت فصلی ممنوع شده است. البته همچنین بیش از ۱.۴ میلیارد از صادرات ایران به عراق در سال گذشته مربوط به محصولات کشاورزی بوده است. 

ربیهاوی با بیان اینکه در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ عراق بالاترین رشد اقتصادی را در منطقه داشت، اظهار کرد: اگر تا الآن رویکرد ما به عراق با محور صادرات کالا بوده، الآن این رویکرد باید تغییر کند، چراکه ممکن است برخی از کالاهای صادراتی ایران به عراق با ممنوعیت واردات مواجه شود. بنابراین باید به سمت سرمایه‌گذاری مشترک یا تولید در عراق بریم، چون اگر ممنوعیت‌ها ادامه پیدا کند، ممکن است بازار ۱۰ میلیارد دلاری ایران به این کشور با کاهش مواجه شود. اگر به موقع رویکرد را تغییر ندهیم، بازار به دست ترکیه، سوریه، مصر، امارات و غیره می‌افتد.

وی با اشاره به محدویت صادرات به عراق در حوزه‌های سیمان، چیپس و پفک، برخی از کنسروها و نوشیدنی‌ها به عراق گفت: البته برخی واحدها در عراق با انتقال تکنولوژی و سرمایه ایرانی ساخته شده است. پس هنوز جایگاه خوبی در بازار عراق داریم. به طور کلی حدود ۱۲ درصد از بازار عراق به ایران اختصاص دارد. البته ارقامی که تاکنون اشاره شده مربوط به آمار گمرکی است و صادرات خدمات فنی و مهندسی و توریسم درمانی، صادرات برق و غیره در آن دیده نشده است.

به گفته این مقام مسئول، پیش بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۷ به تجارت ۲۰ میلیارد دلار با عراق برسیم که لازمه آن ایجاد تنوع در کالاهای صادراتی، ایجاد تغییر در صادرات خدمات فنی مهندسی و جذب توریسم درمانی است.

در ادامه این نشست مرتضی کارگر، رئیس هیئت عامل مرکز آموزش بازرگانی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، نیز اظهار کرد: در سال جاری در حوزه آمپزش بر کشورها هم تمرکز داریم. 

وی افزود: در سال جاری سه اقدام کلیدی، شامل‌ ایجاد مرکز نوآوری بازرگانی، برگزاری دوره‌های مدرسه صادرات و راه‌اندازی خانه مدیران باررگانی در مرکز اتفاق خواهد افتاد است.

انتهای پیام