به اندازه یک استخر هم از اقیانوس فرصت‌ها در آفریقا استفاده نکرده‌ایم

 به گزارش ایسنا، روز جمعه دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با حضور مقامات عالی اقتصادی بیش از ۲۰ کشور آفریقایی و با سخنرانی «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد.

رئیس‌جمهور در سخنانی در این همایش با اشاره به ضرورت شناخت دقیق ظرفیت‌ها و استعدادهای موجود در کشورهای آفریقایی، وجود معادن و منابع گسترده در این کشورها و فناوری و دانش لازم برای بهره‌برداری و فرآوری این معادن در جمهوری اسلامی ایران را ظرفیت‌های متقابل و مکمل توصیف و اضافه کرد: کشت فراسرزمینی و تامین منابع اولیه برای مراکز تولیدی و صنعتی با قیمت مناسب از دیگر زمینه‌های همکاری با آفریقا هستند.

رئیس‌جمهور، گام بعدی در زمینه گسترش روابط دوطرف را شناخت موانع پیش‌رو و تلاش برای رفع آن‌ها دانست و خاطرنشان کرد: تمهید زیرساخت‌های لازم برای گسترش روابط از جمله توسعه و تقویت خطوط کشیرانی، خطوط هوایی و رفع مشکلات نقل و انتقالات مالی و پولی از زمینه‌های ضروری برای گسترش روابط و همکاری‌ها میان ۲ طرف است.

رئیسی ادامه داد: طبیعتاً هر کدام از کشورهای آفریقایی شرایط خاص خود را دارند و لذا برای توسعه روابط با این کشورها لازم است برنامه متناسب با وضعیت هر کدام از کشورها تهیه و عملیاتی شود.

«عباس علی‌آبادی» وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این اجلاس بر ایجاد دبیرخانه دائمی اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در این وزارتخانه و پیگیری مسائل مهم در جهت توسعه روابط برد برد با کشورهای آفریقایی تاکید کرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این که در این اجلاس فرصت بسیار خوبی فراهم شده است تا نهادهای مالی مهم و پشتیبان صادرات و سرمایه‌گذاری با یکدیگر مذاکره و ملاقات داشته باشند تا نتیجه آن در تعمیق روابط بانکی طرفین را مشاهده کنیم، اظهار کرد: آمادگی بر تشکیل اتاق‌های بازرگانی و افزایش تعداد مراکز تجاری از ۱۰ مرکز به حداقل ۱۵ مرکز و افزایش تعداد رایزنان به ۱۲ رایزن در یک افق کوتاه مدت، تسهیل در دسترسی متقابل رایزن‌ها در قالب هیات‌های تجاری و حضور در نمایشگاه‌ها و عرضه محصولات ایران در افریقا به صورت متقابل را داریم.

علی‌آبادی به توسعه زیرساخت های فیزیکی بین ایران و آفریقا اشاره کرد و گفت: ایران درصدد است تا با توسعه خطوط کشتی رانی به غرب و جنوب آفریقا و سرویس دهی منظم و خطوط هوایی با اولویت یک یا دو کشور در هر منطقه با استفاده از ظرفیت خطوط حمل و نقل مبادلات تجاری را توسعه بخشد.

«جعفر قناد باشی» کارشناس مسائل آفریقا در گفت‌وگو با ایسنا در مورد همکاری های ایران و آفریقا، با بیان اینکه تعامل با آفریقا همواره جزو سیاست‌های اعلامی ایران در عرصه تعاملات خارجی بوده ولی در عرصه عمل در این حوزه کار چندانی نشده است، گفت: به نظرم این‌گونه اجلاس‌ها می‌تواند به دور از تشریفات، این زمینه را فراهم کند که بر عملکرد گذشته مرور شده، کاستی‌ها برطرف شده و برای آینده برنامه‌ریزی شود.

این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه متاسفانه به‌رغم صحبت‌ها و شعارهایی که مطرح می‌شود، ما در طی این سال‌ها راهبرد مشخص و معینی در حوزه آفریقا نداشته‌ایم، اظهار کرد: در واقع هنوز اولویت ما در آفریقا به صورت دقیق مشخص نیست که آیا می‌خواهیم روی کشت فراسرزمینی کار کنیم یا صادرات داشته باشیم یا اینکه فقط سرمایه گذاری مشترک؟ در واقع اولویت ما در حوزه آفریقا متناسب با ظرفیت هر کدام از کشورهای آفریقایی دقیق مشخص نیست.

قنادباشی با بیان اینکه در قاره آفریقا ۵۴ کشور حضور دارند، ادامه داد: باید به این موضوع توجه داشت که همه آن‌ها قابلیت همکاری ندارند و باید برای همکاری با این کشورها نیز اولویت‌بندی کنیم. در این سال‌ها نگاه ما به آفریقا کلی بوده و این بعضا باعث شده که انرژی‌ها در این حوزه هدر برود، درحالی‌که همان‌طور که اشاره شد برخی از کشورهای آفریقایی از نظر اقتصادی و سیاسی این آمادگی را ندارند که با ما همکاری کنند ولی به‌خاطر عدم توجه به این موضوع انرژی و نیروی ما بعضا هدر رفته است.

«لیلا باغبان» مدیر کل دفتر آفریقا سازمان توسعه تجارت ایران چند روز پیش در گفت‌وگو با بخش اقتصادی ایسنا، با بیان اینکه بیشترین میزان تجارت خارجی بین ایران و آفریقا در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد، گفت: تجارت خارجی با آفریقا به حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید؛ اما این عدد در مقایسه با تجارت کشورهای دیگر با قاره آفریقا قابل توجه نیست، از این‌رو سازمان توسعه تجارت ایران برای تصاحب سهم بیشتر از بازار این قاره برنامه‌ریزی‌هایی را در نظر گرفته است.

به گفته این مقام مسئول آمار تجارت با آفریقا بیشتر از عددهای اعلامی است، اما به دلیل محدودیت‌های ناشی از اعمال تحریم‌ها، صادرات مستقیم به این کشورها نداریم و محصولات ایرانی از طریق کشور دوم مانند امارات، ترکیه، قطر و عمان به کشورها صادر می‌شود.

قنادباشی، کارشناس مسائل آفریقا در ادامه گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در دوران رؤسای‌جمهور پیشین اقداماتی برای گسترش همکاری با آفریقا انجام شد ولی متاسفانه این اقدامات دنبال و پیگیری نشد، افزود: در هشت سال دولت آقای روحانی که ما چندان به آفریقا توجهی نداشتیم، مثلا روابط اقتصادی ترکیه با آفریقا پنج برابر شد و حتی برخی از کشورها این را به رقم هشت برابر رساندند.

او  با بیان اینکه از نظر سیاسی عمده افکار عمومی کشورهای آفریقایی با ماست و آن‌ها در موضوعاتی همچون مقابله با نژادپرستی، استعمار و مقابله با جنایت‌های اسرائیل همسو با ایران هستند، خاطرنشان کرد: این‌ها امتیازات مثبت ما در آفریقا هستند ولی متاسفانه از آن به خوبی استفاده نکرده‌ایم.

این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه برگزاری اجلاس‌هایی چون اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا فرصت‌های خوبی برای برداشتن گام‌هایی جهت جبران عقب ماندگی‌های گذشته است، گفت: این‌گونه اجلاس‌ها نباید به تشریفات و چند تا خبر خلاصه شود و باید اقدام عملی برای رفع عقب ماندگی‌ها صورت بگیرد.

قنادباشی با بیان اینکه در آفریقا کشورهای ثروتمندی از نظر منابع طبیعی و معادن وجود دارند و ما در حوزه خدمات فنی مهندسی، سدسازی، انتقال برق، ساخت پالایشگاه و … می‌توانیم در آفریقا فعالیت‌های خوبی داشته باشیم و درآمد ارزی برای کشور به دست آوریم، گفت: یکی از مسئولان اعلام کرده که آفریقا اقیانوس فرصت‌هاست ولی ما متاسفانه به اندازه یک استخر نیز از این فرصت‌ها استفاده نکرده‌ایم.

انتهای پیام